Nasaal spreken en logopedie!

Wat is nasaliteit?

We spreken van nasaliteit als er met te veel of juist te weinig lucht door de neus wordt gesproken. Het klinkt dan alsof er bij elk woord met veel lucht door de neus wordt gesproken of de spraak klinkt verstopt. Er zijn een aantal nasale consonanten (medeklinkers), namelijk: M, N, NG. Zeg: “Mama nam bananen mee”. En nu: met je neus dicht! Als je die uitspreekt met de neus dicht, gaan ze klinken als een soort B en word je minder goed verstaanbaar. Consonanten waarbij geen lucht door de neus gaat, zijn bijvoorbeeld de S en P. Een ander hulpmiddel: leg een klein spiegeltje onder de neus en zeg nog eens: “mama nam bananen mee”. Het spiegeltje moet beslaan, want deze klanken maak je met je neus. Beslaat het niet? Dan spreek je met te weinig lucht door de neus.

Oorzaken

1. Hyponasaal: te weinig lucht door de neus tijdens spraak.

Denk aan te grote neusamandelen, opgezwollen neussslijmvliezen bij verkoudheid, een scheef neustussenschot.

2. Hypernasaal: te veel lucht door de neus tijdens spraak.

Denk aan een gehemeltespleet (schisis) en als het gehemelte aan de korte kant is waardoor extra veel lucht door de neus stroomt. Ook kan dit ontstaan doordat spieren in de mond de mondholte afsluiten van de neusholte. Een aangeboren verlamming van de spieren in de mond kan ook open neusspraak veroorzaken.

Wat doet de logopedist?

De logopedist doet samen met de cliënt blaas-, zuig-, lip-, en tongoefeningen.

Het zachte gehemelte heeft een belangrijke functie. Als het omhoog beweegt tegen de achter-keelwand sluit het de neusweg af. Op deze manier stroomt de lucht vanuit de longen door de mondholte naar buiten. Het zachte gehemelte neemt deze positie aan tijdens zuigen en blazen en bij alle spraakklanken, behalve n, m, ng. Wanneer de bewegingsmogelijkheid en/of de lengte van het zachte gehemelte niet voldoende is, zal er lucht door de neus ontsnappen en zal de spraak nasaal klinken. Wanneer uw kind nasaal spreekt of het moeilijk vindt om te blazen en te zuigen zullen oefeningen voor het zachte gehemelte kunnen helpen.

Spreekt de cliënt met juist te weinig lucht door de neus? Vaak zie je dan ook terug dat er veel sprake is van mond ademen. Dan zal een Myobrace ook een handig hulpmiddel kunnen zijn. Het doel daarvan is: het verkrijgen van een neusademhaling en het automatiseren van een correcte tongplaatsing in rust.

Als het niet organisch is, is de kans om de klacht met logopedie te verhelpen, heel groot!